122 / OOSTENBURG KAVEL 9 / AMSTERDAM

Het eiland Oostenburg was lange tijd een ‘verborgen’ enclave in de stad. Het gebied was oorspronkelijk alleen via de brug over de Oostenburgerdwarsstraat met de stad verbonden. Lange tijd was het in gebruik als fabrieksterrein voor de NV Nederlandsche Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel, later Werkspoor genoemd. De Van Gendthallen en de Werkspoorhal herinneren hier nog aan. Sinds 2005 bevindt zich op Oostenburg het INIT-gebouw, dat dienst doet als verzamelkantoorgebouw voor diverse krantenredacties en bedrijven. Sinds 2018 is het eiland verder in ontwikkeling en ontstaat er een nieuwe, hoogstedelijke ‘pandenstad’ waarin wonen en werken, oude en nieuwe gebouwen, (semi)collectieve en openbare pleinen, stedelijkheid en levendigheid samengaan met het omliggende water. In de verschillende blokken zijn verder stadstuinen voorzien.

Voor Oostenburg kavel 9 is door ML_A, in samenwerking met Paul de Ruiter Architecten, een superblok ontworpen. Het bestaat uit een vijftal percelen met elk een sterke identiteit en typologische uitwerking. Het resulteert in een complex met vier middelhoge panden van verschillende hoogtes en een toren als ‘slotaccent’. De parcellering is aanleiding om architecturale nuanceringen in verschijningsvorm en typologische verschillen te creëren en contrast te realiseren tussen een stoere no-nonsense buitenkant en een zachte, groene binnenzijde. De panden op kavel 9 worden ‘aaneengeregen’ door een reeks compacte groene binnenhoven, ingericht door Boom landschapsarchitecten. Hier biedt op de condities afgestemde natuur stilte als tegenhanger van de de stoere, stadse buitenkant. De daken van de blokken zijn ingericht als daktuinen, zonterassen, bijentuin, buitenkeuken en, op de toren, een panoramadeck. Qua programmering is er in een rijke mix voorzien van stedelijke woontypologieën en commerciële en maatschappelijke functies. Daartoe horen een kinderdagverblijf, een buurtactiviteitencentrum, co-working ruimtes en een horecavoorziening aan het buurtplein.

De blokken zijn gematerialiseerd met een mix van sierbeton, hout, koper, baksteen, staal en aluminium in complementaire tonen. Een rijke plastiek en eenduidige gevelrasters, zonder ornamentiek, dragen bij aan een verfijnde detaillering. De architectuur is geënt op het industriële verleden van de plek. De gebouwen hebben een monolithisch karakter en staan stevig op de grond. Kleurgebruik is vanzelfsprekend en gevarieerd en vindt ook zijn grondslag in industriële referenties. Elk pand heeft een eigen behandeling van buitenruimtes in de vorm van royale loggia’s of als uitkragende balkons.

Binnen dit ensemble zijn de panden 9A en 9B ontworpen door ML_A, pand D en toren E door Raymond van Sabben van Paul de Ruiter Architecten en het middelste pand C is een gezamenlijk ontwerp tussen ML_A en Paul de Ruiter Architecten.

Pand 9A is een licht pand in zes bouwlagen en heeft een prominente positie aan het buurtplein. Het is opgetrokken in een kloeke witte strengperssteen met grijswitte betonnen vloerplaten die aan de kopse zijden uitsteken en zo royale balkons vormen. De gevelkozijnen en toegangspoort zijn uitgevoerd in accoya hout, wat het gebouw en warme uitstraling geeft. In de plint, aan het plein, bevindt zich een bijna vijf meter hoge horecaruimte. In de vloerranden aan het plein is het gedicht ‘Lieve Arbeid’ van Constantijn Huygens opgenomen. Dit is een ode aan het industriële verleden van Oostenburg.

Pand 9B is ontworpen als een tweetal kleinschaliger panden van vijf bouwlagen. De gevels bestaan uit een raster van cassettes in groen geprepatineerd koper. Dit geeft een fris kleuraccent aan het ensemble van kavel 9. Het gevelraster is een eenduidige compositie met, per verdieping, een prominente uitkraging ten behoeve buitenruimte voor beide appartementen. Aluminium puien geven een ultieme relatie tussen binnen en buiten.

Pand 9C is een pand in zes lagen dat over de volledige kaveldiepte doorloopt. Het bestaat uit drie traveeën die beëindigd zijn met sheddaken. De gevels zijn opgezet met donkerbruine metselstenen. Diepliggende aluminium stolpdeuren bieden toegang tot ver uitkragende balkons. Deze zijn afgewerkt met een verfijnd gedetailleerd hekwerk. De plint aan het plein is bestemd voor commerciële co-working ruimten die het plein activeren. 
_
De tender is gewonnen door een team onder aanvoering van Being Development & MVRDV.

Projectgegevens

Oostenburg kavel 9
Amsterdam

Competitie
2020–2021 [2de prijs]

In samenwerking met Paul de Ruiter Architecten

Programma
184 woningen, horeca, kinderdagverblijf, buurtactiviteitencentrum, co-working

Bruto vloeroppervlak
13.975 m2

Projectteam
Marcel Lok, Jesse Stortelder, Stefani Vozila

Landschapsarchitect
Boom landscape

Opdrachtgever
Vorm

Adviseurs
Hillen & Roosen, Buro Bouwfysica, Vocon, Markus

Visualisaties
Filippo Bolognese Images